Η ψήφιση του Νόμου 4800/2021 έφερε στο προσκήνιο την έννοια της συνεπιμέλειας στην Ελλάδα, θέτοντας ένα νέο νομικό πλαίσιο για την επιμέλεια των παιδιών μετά τον χωρισμό των γονέων. Η υιοθέτηση αυτού του θεσμού σηματοδοτεί μια αλλαγή πλεύσης, εστιάζοντας στην κοινή και εξίσου άσκηση της επιμέλειας από και τους δύο γονείς, σε αντίθεση με το παραδοσιακό μοντέλο της αποκλειστικής επιμέλειας.
Τα πάντα για την συνεπιμέλεια
Τι είναι η Συνεπιμέλεια;
Στο πλαίσιο της συνεπιμέλειας, και οι δύο γονείς διατηρούν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις απέναντι στο παιδί. Αυτό σημαίνει ότι οι γονείς συνεργάζονται για να λαμβάνουν κοινές αποφάσεις που αφορούν το παιδί, όπως η εκπαίδευση, η υγεία, η θρησκεία, η ψυχαγωγία κ.α. Σημαίνει επίσης ότι μοιράζονται τον χρόνο που περνούν με το παιδί, είτε με εναλλασσόμενη κατοικία, είτε με άλλο τρόπο που ταιριάζει στις δικές τους ανάγκες και του παιδιού.
Στο επίκεντρο της συνεπιμέλειας βρίσκεται η ευημερία του παιδιού. Στόχος είναι η διατήρηση ισχυρών δεσμών με και τους δύο γονείς, η ομαλή ανάπτυξη σε ένα ισορροπημένο περιβάλλον και η καλλιέργεια αξιών όπως η συνεργασία και ο αλληλοσεβασμός.
Οφέλη της συνεπιμέλειας
Η εφαρμογή του καθεστώτος αυτού φέρνει σημαντικά οφέλη για τα παιδιά. Η διαρκής παρουσία και η ενεργή συμμετοχή και των δύο γονέων στη ζωή τους ενισχύει την αίσθηση ασφάλειας και σταθερότητας. Η έκθεση σε διαφορετικές οπτικές γωνίες και τρόπους ζωής συμβάλλει στην ολόπλευρη ανάπτυξή τους, ενώ η εμπειρία της συνεργασίας και του αλληλοσεβασμού μεταξύ των γονέων αποτελεί πρότυπο για τις μελλοντικές τους σχέσεις.
Προκλήσεις της συνεπιμέλειας
Ωστόσο, η υλοποίησή της δεν έρχεται χωρίς προκλήσεις. Η αποτελεσματική επικοινωνία και συνεργασία μεταξύ των γονέων αποτελεί θεμέλιο λίθο, θέτοντας συχνά εμπόδια σε περιπτώσεις έντονης διαφωνίας ή κακής επικοινωνίας. Η προσαρμογή του παιδιού στο νέο καθεστώς, η μοιρασιά του χρόνου με και τους δύο γονείς και η διαχείριση συναισθηματικών δυσκολιών που δύναται να προκύψουν από τον χωρισμό, αποτελούν επιπρόσθετες προκλήσεις.
Επιτυχής υλοποίηση της συνεπιμέλειας
Η επιτυχής υλοποίηση της συνεπιμέλειας απαιτεί συνειδητή προσπάθεια από πλευράς των γονέων. Η διατήρηση ανοιχτής και ειλικρινούς επικοινωνίας, ο σεβασμός προς τις απόψεις του άλλου, η εστίαση στο συμφέρον του παιδιού και η ευελιξία στις αλλαγές αποτελούν βασικές αρχές. Η διαχείριση συγκρούσεων μέσω αποτελεσματικής επικοινωνίας, η ενεργή ακρόαση και η αναζήτηση λύσεων που ωφελούν το παιδί είναι απαραίτητες.
Υποστήριξη του παιδιού
Επιπρόσθετα, η υποστήριξη του παιδιού διαδραματίζει καίριο ρόλο. Η ενθάρρυνση ανοιχτής επικοινωνίας, η δημιουργία σταθερής ρουτίνας και η αποφυγή αρνητικών κριτικών για τον άλλο γονέα συμβάλλουν στην ομαλή προσαρμογή του. Η αναζήτηση επαγγελματικής βοήθειας από διαμεσολαβητές ή οικογενειακούς θεραπευτές μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμη σε περιπτώσεις δυσκολιών στην επικοινωνία ή τη συνεργασία.
Το καθεστώς της συνεπιμέλειας, ως νέο νομικό πλαίσιο, προσφέρει δυνατότητες για ισορροπημένη ανάπτυξη και ισχυρές σχέσεις με και τους δύο γονείς. Η υλοποίησή της, με γνώμονα το συμφέρον του παιδιού, την καλή επικοινωνία και τη συνεργασία, μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο για μια υγιή και ευτυχισμένη οικογένεια, ακόμα και μετά τον χωρισμό.
Επιπλέον Σημαντικά Σημεία
Η συνεπιμέλεια δεν αποτελεί πανάκεια.
Σε περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας, κακοποίησης ή ψυχικών διαταραχών που θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια και την ευημερία του παιδιού, το καθεστώς της συνεπιμέλειας όχι μόνο δεν ενδείκνυται, αλλά μπορεί να αποβεί επιβλαβής. Η αξιολόγηση της ψυχικής και συναισθηματικής κατάστασης των γονέων, η σχέση τους με το παιδί και οι συνθήκες διαβίωσης αποτελεί καίρια παράμετρο για την κρίση του δικαστηρίου ως προς το ποιο καθεστώς επιμέλειας είναι προς το συμφέρον του παιδιού.
Εμπλοκή Τρίτων Μερών
Η εμπλοκή τρίτων μερών μπορεί να αποδειχθεί ωφέλιμη σε περιπτώσεις δυσκολιών. Η παρουσία ειδικευμένου διαμεσολαβητή ή οικογενειακού θεραπευτή μπορεί να διευκολύνει την επικοινωνία και τη συνεργασία μεταξύ των γονέων, να τους βοηθήσει να διαχειριστούν συγκρούσεις με εποικοδομητικό τρόπο και να βρουν λύσεις που εστιάζουν στο συμφέρον του παιδιού.
Ενημέρωση και Ευαισθητοποίηση
Η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση αποτελούν κλειδιά για την επιτυχημένη υλοποίηση της συνεπιμέλειας. Γονείς, δικηγόροι, κοινωνικοί λειτουργοί και εκπαιδευτικοί οφείλουν να ενημερωθούν για τις αρχές, τις προκλήσεις και τα οφέλη της συνεπιμέλειας, ώστε να συμβάλλουν στην υγιή εφαρμογή της.
Εστίαση στο παιδί
Η συνεπιμέλεια οφείλει να υιοθετείται με προσοχή και σεβασμό προς το παιδί. Η εστίαση στο συμφέρον του παιδιού, η προάσπιση της ψυχικής και συναισθηματικής του ισορροπίας και η διασφάλιση της ευημερίας του αποτελούν ύψιστη προτεραιότητα.
Το παιδί δεν θα στερηθεί τίποτα
Η συνεπιμέλεια αποτελεί ένα δυναμικό εργαλείο για την ανατροφή των παιδιών μετά τον χωρισμό των γονέων. Με γνώμονα το συμφέρον του παιδιού, την καλή επικοινωνία, τη συνεργασία και την υποστήριξη από το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον, μπορεί να προσφέρει στα παιδιά ισορροπημένη ανάπτυξη, ισχυρές σχέσεις με και τους δύο γονείς και ένα υγιές οικογενειακό περιβάλλον.
Συμπερασματικά, η συνεπιμέλεια φέρνει στο προσκήνιο μια νέα οπτική για την επιμέλεια των παιδιών μετά τον χωρισμό. Η υιοθέτησή της, με γνώμονα το συμφέρον του παιδιού και με προσεκτική εφαρμογή, μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο για μια υγιή και ευτυχισμένη οικογένεια, ακόμα και μετά τον χωρισμό.
Σημείωση:
Αυτό το άρθρο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν αποτελεί νομική συμβουλή. Για νομικές συμβουλές σχετικά με την επιμέλεια παιδιών, επικοινωνήστε μαζί μας.